1. Τα Ισπανικά είναι επίσημη γλώσσα σε 21 χώρες!
Τα ισπανικά απολαμβάνουν το καθεστώς της επίσημης γλώσσας σε 21 χώρες σε Ευρώπη, Αφρική, Κεντρική, Νότια & Βόρεια Αμερική, καθιστώντας τα μια πολύ σημαντική παγκόσμια γλώσσα (οι χώρες είναι σε αλφαβητική σειρά).
1. Argentina.
2. Bolivia.
3. Chile.
4. Colombia.
5. Costa Rica.
6. Cuba.
7. Ecuador.
8. El Salvador.
9. España.
10. Guatemala.
11. Guinea Ecuatorial.
12. Honduras.
13. México.
14. Nicaragua.
15. Panamá.
16. Paraguay.
17. Perú.
18. Puerto Rico.
19. República Dominicana.
20. Uruguay.
21. Venezuela.
Και θα πείτε, ναι, αναμενόμενη η Ισπανία και τα κράτη της Αμερικής, αλλά η Γουινέα;;;
Κι όμως, στην Αφρική υπάρχει το κράτος της Γουινέας με την ισπανική ως επίσημη γλώσσα, καθώς και άλλες πόλεις της ΒΔ Αφρικής, όπως η Ceuta και η Melilla, οι οποίες, μάλιστα, παρότι γεωγραφικά βρίσκονται στην Αφρική, διοικητικά αποτελούν εδάφη της Ισπανίας!!
Και η λίστα δεν τελειώνει εκεί. Οι Φιλιππίνες, παρότι σήμερα κάνουν εκτεταμένη χρήση της αγγλικής γλώσσας, έχουν μακρά παράδοση στη γνώση της ισπανικής. Αυτό διότι για τρεις αιώνες υπήρξαν αποικία της Ισπανίας! Μάλιστα, ακόμα και το όνομα της χώρας οφείλεται στον Ισπανό βασιλιά Felipe II,που τις κατέκτησε στα μέσα του 116ου αι.!
Για πολλούς ανθρώπους σε αυτά τα μέρη, ο μόνος τρόπος επικοινωνίας και όλη η επίσημη αλληλογραφία και τα έγγραφα είναι στα ισπανικά. Τα ισπανικά χρησιμοποιούνται επίσης στα σχολεία για τη διδασκαλία των προγραμμάτων σπουδών (οι Φιλιππίνες εξαιρούνται, καθώς προσπαθούν να ξεχάσουν το αποικιοκρατικό παρελθόν τους).
2. Περίπου 450 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τα Ισπανικά ως μητρική γλώσσα
Τα ισπανικά είναι η μητρική γλώσσα περίπου 400-450 εκατομμυρίων ανθρώπων, καθιστώντας τα τη δεύτερη πιο ομιλούμενη γλώσσα στον κόσμο, μετά τα κινεζικά!
Καλά διάβασες! Τα ισπανικά ξεπερνούν σε αριθμό ομιλητών ακόμα και τα αγγλικά (που έρχονται στην τρίτη θέση με 335 εκατομμύρια φυσικούς ομιλητές σε όλο τον κόσμο).
3. Η «ζήτηση» των ισπανικών αυξάνεται συνεχώς
Η Ισπανία ήταν πάντα ένας δημοφιλής προορισμός ταξιδιών και ξένων σπουδών. Η εκμάθηση ισπανικών σε σχολεία και πανεπιστήμια έχει επίσης αυξηθεί σε δημοτικότητα. Αυτή τη στιγμή, τα ισπανικά είναι η δεύτερη πιο μελετημένη γλώσσα στον κόσμο.
Η χρήση των Ισπανικών στο Διαδίκτυο έχει αυξηθεί στο απίστευτο ποσοστό του 800% τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας την τρίτη πιο δημοφιλή γλώσσα στο Διαδίκτυο, όχι πολύ πίσω από τα Μανδαρινικά και τα Αγγλικά.
Υπολογίζεται ότι 18 εκατομμύρια μαθητές μελετούν αυτήν τη στιγμή ισπανικά ως ξένη γλώσσα. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι, σε λίγες γενιές από τώρα, το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού θα καταλαβαίνει ισπανικά - ενώ ο αριθμός είναι επί του παρόντος στο 6% του συνολικού πληθυσμού. Αυτό είναι ένα μεγάλο άλμα που έρχεται!
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω της εκτεταμένης μετανάστευσης και των συνεπειών της, υπάρχουν 45 εκατομμύρια ισπανόφωνοι, καθιστώντας τις τη δεύτερη μεγαλύτερη ισπανόφωνη χώρα στον κόσμο και αναμένεται να γίνει η μεγαλύτερη έως το 2050.
Η δημοφιλία των ισπανικών αυξάνεται επίσης στην Ασία, υποδηλώνοντας τη σημασία της στις παγκόσμιες οικονομικές αγορές.
4. Τα Ισπανικά προέρχονται από τα Δημώδη Λατινικά
Τι εννοούμε όταν λέμε «λατινογενείς γλώσσες»;
Ο ακριβής γλωσσολογικός όρος είναι «ρομανικές γλώσσες».
Γλώσσες όπως οι πολύ γνωστές μας: Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Πορτογαλικά και Ρουμανικά, αλλά και λιγότερο γνωστές, όπως γαλικιανά, οξιτανικά, καταλανικά κ.ά. αποτελούν ιστορική εξέλιξη της δημώδους λατινικής, ή αλλιώς της προφορικής λατινικής γλώσσας που χρησιμοποιούσε η Ευρώπη στα ρωμαϊκά και πρώιμα μεσαιωνικά χρόνια.
Στη διάρκεια του Μεσαίωνα, η κοινή λατινική γλώσσα άρχισε σταδιακά να αλλάζει ανά περιοχή. Αιτία αυτού ήταν η μερική απομόνωση των επιμέρους περιοχών, καθώς και η επιρροή άλλων λαών που διέμεναν ή μετακινούνταν σε αυτές. Σε διάστημα κάποιων αιώνων, οι επιμέρους παραλλαγές της απέκτησαν έναν σταθερό χαρακτήρα και ακόμα αργότερα αναγνωρίστηκαν επίσημα ως ξεχωριστές γλώσσες.
Όμοια είναι και η Ιστορία της Ισπανικής γλώσσας. Θεωρούμε ότι υφίσταται σε μορφή κοντινή με τη σημερινή της για περίπου 1.500 χρόνια. Βάση της αποτέλεσε ένας συγκεκριμένος τύπος προφορικών λατινικών, ενώ αναπτύχθηκε σταδιακά στην κεντρική-βόρεια περιοχή της Ιβηρικής χερσονήσου ήδη μετά τον θάνατο της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 5ο αιώνα.
Γιατί μας ενδιαφέρει αυτό;
Πιθανότατα γνώριζες ήδη ότι τα ισπανικά είναι μια ρομανική-λατινογενής γλώσσα σε κάποιο επίπεδο, αλλά η σημασία αυτού είναι αρκετά βαθύτερη. Γνωρίζοντας μία από τις ρομανικές γλώσσες, έχοντας παρατηρήσει το λεξιλόγιο και τον τρόπο σχηματισμού των λέξεων σε αυτήν, έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε και να κατανοήσουμε πολύ ευκολότερα μία οποιαδήποτε άλλη γλώσσα της ίδιας οικογένειας!
5. Τα Iσπανικά δεν έχουν μόνο μία ονομασία, αλλά δύο: español και castellano!
Οι Ισπανόφωνοι είναι μοιρασμένοι σε δυο… «στρατόπεδα»!
Εκείνοι που ονομάζουν τη γλώσσα τους "español" (κυρίως οι κάτοικοι της Ισπανίας) και εκείνοι που την προτιμούν "castellano" (η πλειοψηφία των κατοίκων της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής).
Γιατί;
Ο πρώτος όρος, πιο ευνόητος, σημαίνει ουσιαστική τη γλώσσα της Ισπανίας (με τις αντίστοιχες εθνολογικές προεκτάσεις). Ο δεύτερος προέρχεται από την περιοχή της Castilla, στο κέντρο της Ισπανίας, η οποία και αποτέλεσε ιστορικά τον πυρήνα ανάπτυξης του μετέπειτα ισπανικού κράτους.
Ανάλογα με την ισπανόφωνη περιοχή που επισκέπτεσαι ή τον άνθρωπο με τον οποίο μιλάς, μπορεί να ακούσεις έναν από αυτούς τους όρους, διότι συνήθως αντικατοπτρίζουν κοινωνικές και πολιτικές απόψεις. Θα λέγαμε ότι ο όρος español είναι εθνικά φορτισμένος, ενώ η ονομασία castellano είναι πιο ουδέτερη, καθώς αφηγείται μια ιστορική – γεωγραφική εξέλιξη. Καλό θα είναι να παρατηρήσουμε ποιόν όρο προτιμά ο συνομιλητής μας και να το σεβαστούμε.
6. Τα Αραβικά έχουν επηρεάσει τα Ισπανικά
Αραβικοί στρατοί άρχισαν να κατακτούν την Ιβηρική Χερσόνησο το 711, φέρνοντας την αραβική τέχνη, την αρχιτεκτονική και γλώσσα τους στην περιοχή. Τα αραβικά αναμίχθηκαν σταδιακά με τα παλιά ισπανικά για να γίνουν η γλώσσα που ομιλείται σήμερα.
Όταν η Ισπανία ανακατακτήθηκε ολοκληρωτικά και απεξαρτητοποιήθηκε από τους Άραβες το 1492, η γλώσσα είχε ήδη εμποτιστεί με περίπου 8.000 αραβικές λέξεις, που παρέμειναν ζωντανό μέλος της. Εκτός από τα λατινικά, τα αραβικά είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας επιρροής στα ισπανικά. Πολλές λέξεις που γνωρίζεις ή που θα μάθεις στο μέλλον στα ισπανικά προέρχονται από τα αραβικά, όπως alfombra (χαλί), almendra (αμύγδαλο) και almohada (μαξιλάρι).
Ακόμα, όταν ταξιδεύεις στην Ισπανία, θα συναντήσεις πολλά ονόματα περιοχών και ιστορικών μνημείων που προέρχονται από τα αραβικά. Όσο πιο κοντά στον Νότο της Ισπανίας βρίσκεσαι, τόσο πιο έντονη η επιρροή. Το γνωστότερο ίσως όλων των μνημείων είναι η περιβόητη Alhambra.
7.Τα ισπανικά ή castellano αναφέρονταν παλαιότερα ως cristiano (χριστιανικά)
Όταν οι Μαυριτανοί έφτασαν στη νότια Ισπανία, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού χρησιμοποίησε τη λέξη «cristiano» (χριστιανός) για να διαφοροποιήσει τους ανθρώπους που μιλούσαν ισπανικά από εκείνους που μιλούσαν αραβικά (και σαφώς ασπάζονταν την ισλαμική θρησκεία), αποκαλώντας έτσι τη γλώσσα cristiano αντί για castellano. Ήταν δηλαδή ένας τρόπος πολιτισμικής και γλωσσικής διαφοροποίησης.
Σήμερα, αυτός ο χαρακτηρισμός έχει επιβιώσει στην ομιλία των μεγαλύτερων, κυρίως, σε ηλικία ατόμων, στη φράση: ¿Qué dices? ¡Háblame en cristiano! Που σημαίνει, σε ελεύθερη απόδοση: Μα τι λες;; Δεν καταλαβαίνω, μίλα χριστιανικά! Εννοώντας, προφανώς, Ισπανικά…
8. Υπάρχουν πολλές τοπικές παραλλαγές των Ισπανικών
Είναι αρκετά γνωστό ότι τα Ισπανικά εξαπλώθηκαν από την Ιβηρική Χερσόνησο προς στην Αμερική μέσω του αποικισμού.
Είναι συναρπαστικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολυάριθμες διαφοροποιήσεις μεταξύ των Ισπανικών της Ισπανίας και των Ισπανικών της Λατινικής Αμερικής. Πολύ περισσότερο, υπάρχουν επίσης αμέτρητες διαφορές στην ισπανική γλώσσα μέσα στην ίδια τη Λατινική Αμερική! Αυτές οι διαφορές οφείλονται στο γεγονός ότι οι γλώσσες είναι δυναμικές και διαρκώς εξελισσόμενες, όπως και ένας ζωντανός οργανισμός. Οι αλλοτινές αποικίες της Ισπανίας αναπτύχθηκαν κάπως ανεξάρτητα η μία από την άλλη, ακόμη και από την ίδια την Ισπανία.
Δεδομένου ότι η επικοινωνία εκείνων των καιρών ήταν εξαιρετικά περιορισμένη, τα ταξίδια δύσκολα, μακριά και επικίνδυνα, έτσι, ορισμένα στοιχεία των παλαιότερων ισπανικών διατηρήθηκαν και άλλα εγκαταλείφθηκαν. Με τα χρόνια, κάθε περιοχή πήρε το δικό της μονοπάτι εξέλιξης και δημιούργησε μια ιδιαίτερη γλωσσική ταυτότητα που την χαρακτηρίζει
Μελετώντας Ισπανικά, θα διαπιστώσεις ότι πολλές περιοχές έχουν εφεύρει το δικό τους μοναδικό λεξιλόγιο, την αργκό τους, τον μοναδικό τονισμό και προφορά της γλώσσας τους, που δίνει και αυτό το «πικάντικο» στοιχείο που τις κάνει μοναδικές κι ενδιαφέρουσες!.
Παρ’όλα αυτά, οι διαφορές αυτές δεν είναι ακραίες και η επικοινωνία μεταξύ όλων των ισπανόφωνων είναι κάτι παραπάνω από εφικτή. Για σένα, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορείς να ταξιδεύεις οπουδήποτε στον ισπανόφωνο κόσμο με «ουδέτερα» ισπανικά και να πετυχαίνεις μια ομαλή επικοινωνία με σχεδόν οποιονδήποτε.
9. Η Βασιλική Ισπανική Ακαδημία (RAE) είναι «υπεύθυνη» για τη γλώσσα
Η Βασιλική Ισπανική Ακαδημία (Real Academia Española) είναι ο επίσημος εντεταλμένος θεματοφύλακας της ισπανικής γλώσσας. Έχει έδρα στη Μαδρίτη και λειτουργεί σε συνεργασία με πολλές εντόπιες ακαδημίες ξένων γλωσσών μέσω της Ένωσης Ακαδημιών Ισπανικής Γλώσσας στις άλλες χώρες που μιλούν ισπανικά.
Η Ακαδημία ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα και έκτοτε έχει εκδώσει λεξικά και βιβλία γραμματικών κανόνων, τα οποία έχουν υιοθετηθεί επίσημα στην Ισπανία και σε άλλες ισπανόφωνες χώρες.
Η Ακαδημία υπερηφανεύεται για την επινόηση της χρήσης των ανεστραμμένων ερωτηματικών και θαυμαστικών, που είναι μοναδικά στην ισπανική γλώσσα. Ένα άλλο μοναδικό χαρακτηριστικό για το οποίο είναι υπεύθυνο είναι το γράμμα ñ, το οποίο εισήχθη στο αλφάβητο κατά τον 18ο αιώνα. Αποτελεί εξέλιξη γραφής του διπλού nn, που χρησιμοποιούνταν παλιότερα.
Το σύνθημα της Ακαδημίας είναι «Limpia, fija y da esplendor» («Να καθαρίζεις, να σταθεροποιείς και να δίνεις λαμπρότητα») (ενν. στη γλώσσα).
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το έργο της RAE επιτελεί ακριβώς τον αντίθετο ρόλο από τους φυσικούς ομιλητές της, το ζωντανό δυναμικό σώμα και εργαστήρι χρήσης, πειραματισμού και διαρκούς ανασχηματισμού της γλώσσας. Απόλυτα απαραίτητοι και οι δύο αντίθετοι πόλοι, της σταθερότητας και της μετεξέλιξης, εφόσον βέβαια λειτουργούν με σεβασμό ο ένας απέναντι στον άλλο.
10. Τα ισπανικά είναι φωνητική γλώσσα
Έχεις ποτέ συνειδητοποιήσει ποια είναι η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ Αγγλικών και Ισπανικών;
Τα Ισπανικά είναι μια φωνητική γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι τα γράμματα στις λέξεις προφέρονται ανεξαιρέτως, με συνέπεια και χωρίς παραλείψεις, και κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει έναν συγκεκριμένο ήχο. Τα Αγγλικά, στον αντίποδα, έχουν αρκετή ποικιλία στους πιθανούς ήχους ενός και μόνου γράμματος, ενώ υπάρχει και πληθώρα περιπτώσεων άηχων γραμμάτων, που δεν ακούγονται καν!
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα Ισπανικά είναι μια σχετικά απλή γλώσσα στην εκμάθησή της και στην πρώτη επαφή με την ορθογραφία και την προφορά. Ακόμα, όσον αφορά στους ίδιους τους ήχους που περιλαμβάνει, είναι εκπληκτικά παρόμοιοι με τους ήχους της ελληνικής γλώσσας!
11.Το «H» είναι το μόνο γράμμα στο ισπανικό αλφάβητο που δεν προφέρεται.
Το «H» είναι το μόνο γράμμα στο ισπανικό αλφάβητο που είναι σιωπηλό, εκτός αν έρχεται μετά από ένα «C». Όλα τα άλλα γράμματα γενικά προφέρονται εκτός εάν το άτομο έχει έντονη τοπική προφορά.
Στο παρελθόν, πολλές λέξεις που άρχιζαν με το γράμμα «H» ήταν στην πραγματικότητα γραμμένες στα λατινικά με ένα «F». Παραδείγματος χάριν, η farina έγινε harina (αλεύρι).
13. Τα πρώτα ισπανικά κείμενα γράφτηκαν πριν από 1000 χρόνια!
Οι Glosas Emilianenses (Γλώσσες του Αγίου Αιμιλιανού), που γράφτηκαν το 964, θεωρούνταν από καιρό ως τα πρώτα γραπτά ισπανικά κείμενα που σώζονται σήμερα. Αποτελούνται από ισπανικές και βασκικές σημειώσεις σε θρησκευτικό λατινικό χειρόγραφο.
Ο άγνωστος συγγραφέας πιστεύεται ότι ήταν μοναχός στο μοναστήρι του Σούσο. Το 2010, ωστόσο, η Real Academia Española ανακοίνωσε ότι τα πρώτα παραδείγματα γραπτών ισπανικών υπάρχουν σε μεσαιωνικά έγγραφα του 9ου αιώνα, γνωστά ως «Cartularies of Valpuesta», από την επαρχία Burgos.
Το πρώτο εγχειρίδιο Γραμματικής της Ισπανικής γλώσσας γράφτηκε το 1492 από τον Antonio de Nebrija. Μάλιστα, το έτος αυτό συμπίπτει με την ανακάλυψη της Αμερικής από τις ισπανικές αποστολές! Σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής για τον ισπανόφωνο κόσμο.
14. Έχουν απονεμηθεί έως σήμερα 11 βραβεία Νόμπελ σε ισπανόφωνους λογοτέχνες:
1. José Echegaray (Spain, 1904)
2. Jacinto Benavente (Spain, 1922)
3. Gabriela Mistral (Chile, 1945)
4. Juan Ramón Jiménez (Spain, 1956)
5. Miguel Ángel Asturias (Guatemala, 1967)
6. Pablo Neruda (Chile, 1971)
7. Vicente Aleixandre (Spain, 1977)
8. Gabriel García Márquez (Colombia, 1982)
9. Camilo José Cela (Spain, 1989)
10. Octavio Paz (Mexico, 1990)
11. Mario Vargas Llosa (Spain –γεννημένος στο Perú-, 2010)
15. Όπως οι περισσότερες γλώσσες, έτσι και τα ισπανικά έχουν τις δικές τους, πολύ μοναδικές λέξεις, που δεν μπορούν να μεταφραστούν μονολεκτικά σε άλλες γλώσσες:
Λίγα μόνο παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Vergüenza ajena: η αίσθηση του να ντρέπεσαι για λογαριασμό κάποιου, ακόμα κι αν δεν ντρέπεται ο ίδιος.
Empalagar: Η κατάσταση όπου σου αρέσει κάτι, ενώ είναι υπερβολικά γλυκό – «λιγωτικό»
Sobremesa: στην Ισπανία και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, είναι σύνηθες να μένεις στο τραπέζι μετά από ένα γεύμα και να μοιράζεσαι συζητήσεις και ανέκδοτα με την οικογένεια και τους φίλους πίνοντας ένα φλιτζάνι καφέ ή λίγο κρασί.
Siesta: ο σύντομος ύπνος που όλος ο Νότος της Ισπανίας (και αρκετοί κάτοικοι άλλων ισπανόφωνων χωρών) εφαρμόζουν και αποτελεί μέρος της κουλτούρας τους
Duende: Αρχικά σήμαινε ένα πνεύμα που διακατείχε ένα σπιτικό και δημιουργούσε στο εσωτερικό του χάος και αταξία. Η λέξη πέρασε σε χέρια μεγάλων λογοτεχνών, και σήμερα πια σημαίνει, με έναν ποιητικό τρόπο, κάτι ακαθόριστο που μας προξενεί μια μυστηριώδη έλξη. Είναι ίσως από τις πιο δύσκολες στη μετάφραση λέξεις.