Καημένα τετράποδα! Όχι μόνο οι πιστοί μας φίλοι πρέπει να μας περιμένουν στωικά να γυρίσουμε από τη δουλειά για να μας γεμίσουν χάδια και ανιδιοτελή αγάπη, αλλά πρέπει και να υποστούν τις ιδιωματικές εκφράσεις που τους έχουν ως κεντρικό θέμα και που, αρκετά συχνά, δεν τους "στολίζουν" ευνοϊκά! Στην ελληνική γλώσσα έχουμε φράσεις όπως "Σκυλίσια ζωή", "Σκύλιασε", "Είναι σκύλα" κ.ά. Έτσι και στην Ισπανική, για περιγραφή διάφορων καταστάσεων, χρησιμοποιούμε τα σκυλιά σε δημοφιλείς φράσεις που έχουν παγιωθεί με την πάροδο του χρόνου.
1. ESTAR CANINO
Η περίσταση: Δεν έχετε φάει για αρκετές ώρες και το στομάχι σας βρυχάται σαν λιοντάρι.
Σε αυτήν την περίπτωση, λέτε: “tengo que ir a comer algo que estoy canino”, δηλ."Πρέπει να πάω να φάω κάτι γιατί είμαι σαν σκύλος."
Άρα, μια ευρέως αποδεκτή χρήση του "είμαι σκύλος" σημαίνει να πεινάω πάρα πολύ.
Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να μεταδοθεί από αυτήν την περίεργη φράση. Σύμφωνα με το τρέχον ισπανικό λεξικό (DEA) - που δημοσιεύθηκε το 1999 - η συγκεκριμένη έννοια του ρητού «είναι σκύλος» σχετίζεται με το «δεν έχει χρήματα».
Ακόμα κι έτσι, αυτή η έκφραση χρησιμοποιείται ακόμη για την επικοινωνία των δύο πραγμάτων. Πεινάτε? Δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά την μπύρα στο μπαρ; Και στις δύο περιπτώσεις, είστε σκύλος!
2. PERRO LADRADOR, POCO MORDEDOR
Σίγουρα γνωρίζετε κάποιον που μιλά περισσότερο από το απαραίτητο, ειδικά για να απειλήσει άλλους. Ωστόσο, όταν φτάσει η στιγμή της αλήθειας, το εν λόγω άτομο δεν εκπληρώνει αυτό που υποσχέθηκε με τα λόγια του. Είναι η πασίγνωστη και στα Ελληνικά έκφραση: «Σκύλος που γαβγίζει, δε δαγκώνει».
3. HACE UN DÍA DE PERROS
Κάθε φορά που ξυπνάμε σε μια βροχερή και συννεφιασμένη, ή με υπερβολική ζέστη ημέρα, μια από τις εκφράσεις που μας έρχεται στο μυαλό από τα Ισπανικά είναι: "Είναι μέρα σκύλου"! Αυτό το ρητό χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση κακού καιρού, είτε λόγω κρύου είτε λόγω ζέστης. Χρησιμοποιούμε όμως σωστά αυτήν την έκφραση;
Για να απαντήσουμε στην ερώτηση, θα χρειαστεί να επιστρέψουμε στην προέλευση της φράσης. Αυτή η δημοφιλής φράση γεννήθηκε πριν από 5.300 χρόνια, όταν τα ημερολόγια ήταν αστρονομικά και οι άνθρωποι καθοδηγούνταν από τη θέση των αστεριών και των αστερισμών. Κάθε αστέρι και κάθε αστερισμός βαπτίστηκαν με ονόματα αντικειμένων, ζώων, τοπίων με τα οποία έμοιαζαν οπτικά.
Η έκφραση "Είναι μέρα σκύλου" σχετίζεται με το αστέρι του Σείριου, το πιο φωτεινό στον αστερισμό Canis Maior ή Can Mayor (Αστερισμό του Σκύλου). Οι λαοί άρχισαν να συσχετίζουν την εμφάνιση αυτού του αστεριού και αυτού του αστερισμού με την άφιξη του καλοκαιριού (αυτό που σήμερα ονομάζουμε καλοκαίρι).
Για αυτόν τον λόγο, η ασφυκτική, υπερβολική θερμότητα αυτής της εποχής έγινε γνωστή, αρχικά στα λατινικά, ως canícula (ένα όνομα που σχετίζεται με το όνομα του αστερισμού). Στα Γαλλικά μάλιστα, ο καύσωνας ονομάζεται ακόμα και σήμερα "la canicule"!
Στα Ισπανικά, στη λαϊκή ομιλία, η έκφραση "días de canícula" αντικαταστάθηκε σταδιακά από την ομόσημη "días de perro".
Επομένως, το συγκεκριμένο ρητό αρχικά χρησιμοποιούνταν μόνο τις πιο καυτές μέρες. Με την πάροδο του χρόνου, η φράση γενικεύτηκε και άρχισε να περιλαμβάνει οποιαδήποτε μέρα με κακό καιρό - ειδικά με έντονες βροχές και καταιγίδες. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ευχόμαστε να μην έχουμε πολλές "μέρες σκύλου"!
3. COMO EL PERRO DEL HORTELANO
"Είναι σαν το σκύλο του αγρότη". Η έκφραση αυτή χρησιμοποιείται για κάποιον που δεν απολαμβάνει κάτι, αλλά εμποδίζει και όλους τους άλλους να το απολαύσουν! Πχ, ένας άνθρωπος μπορεί να βρίσκεται σε δίαιτα και να μην καταναλώνει καθόλου ζάχαρη, αλλά εμποδίζει και τους γύρω του να φάνε ένα γλυκό!
Πώς όμως προέκυψε η έκφραση αυτή? Huerto είναι το περιβόλι και hortelano είναι ο αγρότης που το φροντίζει. Στην επαρχία, τα παλιά τα χρόνια, υπήρχαν σκύλοι που ειδικεύονταν στη φύλαξη των περιβολιών, ώστε να μη φαγωθεί η σοδειά από άγρια ζώα. Φυσικά, η χρήση τους σκύλου για αυτήν τη δουλειά ήταν ιδανική, αφού και ο ίδιος, ως σαρκοφάγο ζώο, δε θα μπορούσε ποτέ να μπει στον πειρασμό να φάει τα λαχανικά! Ενδιαφέρον, έτσι?!
4. A CARA DE PERRO
Όταν υπερασπίζεσαι κάτι "με πρόσωπο σκύλου", σημαίνει ότι το υπερασπίζεσαι με τρόπο απόλυτο ασυμβίβαστο, έως και αγενή. Είναι μια φράση που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη στάση και τρόπο ομιλίας στην πιο σκληρή και ακατέργαστη μορφή της, τόσο σε λόγια, όσο και σε στάση σώματος.
Η φράση σχετίζεται ασφαλώς με την ενστικτώδη και άγρια συμπεριφορά του σκύλου-φύλακα όταν το αφεντικό του ή ο χώρος που φυλάει διατρέχει κίνδυνο. Ο σκύλος αυτής της κατηγορίας μάχεται για να προστατέψει αυτό που νιώθει δικό του με τρόπο επιθετικό και λυσσαλέο.
5. MÁS RARO QUE UN PERRO VERDE
"Πιο παράξενος κι από πράσινο σκύλο" είναι μια φράση που χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν άνθρωπο που η όψη, οι συνήθειες, οι προτιμήσεις ή ο τρόπος ζωής του αποκλίνουν από το σύνηθες για τα δεδομένα της παρούσας κοινωνίας. Τον ασυνήθιστο άνθρωπο, που λόγω της μοναδικότητάς του μοιάζει τόσο εξωπραγματικός όσο ένας πράσινος σκύλος!!
Βεβαίως, πολλά χρόνια μετά την παγίωση της έκφρασης αυτής έγινε γνωστό ότι πράσινοι σκύλοι όντως υπάρχουν (!). Πρόκειται για κουτάβια που παίρνουν πράσινο χρώμα λόγω της ουσίας βιλιβερδίνης του πλακούντα. Το χρώμα αυτό διαρκεί μόνο λίγες μέρες.
6. A PERRO FLACO TODO SON PULGAS
Σε ελεύθερη απόδοση: "Στον αδύνατο σκύλο, του έλειπαν μόνο οι ψύλλοι"
Κάποιες φορές στη διάρκεια της ζωής μας μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα σοβαρό πρόβλημα. Και κάποιες από αυτές τις φορές, το υπόλοιπο περιβάλλον μας (άνθρωποι, συνθήκες), αντί να βοηθήσει και να μας ενδυναμώσει απέναντι στο πρόβλημα, μοιάζει να κάνει εντελώς το αντίθετο: να φέρνει επιπρόσθετες δυσκολίες! Είναι σαν να συντονίζονται όλες οι περιστάσεις έτσι, ώστε όλα να μας πηγαίνουν στραβά!
Κατά τον ίδιο τρόπο, ένας σκύλος αδέσποτος, που περιφέρεται στο δρόμο πεινασμένος και άπλυτος, είναι πολύ πιθανό εκτός από την έλλειψη στέγης και φροντίδας, αλλά και εξαιτίας αυτής, να προσελκύσει τους ψύλλους! Τα ενοχλητικά αυτά έντομα προτιμούν τα άπλυτα σώματα και τριχώματα για να κατοικήσουν, κι έτσι, ο καημένος σκύλος, εκτός από την πείνα του, έχει να υποστεί και τους ψύλλους! Για εμάς, όσο λιγότερο βρεθούμε σε ανάλογη θέση, τόσο το καλύτερο!
7. COMO EL PERRO Y EL GATO
Πώς θα μπορούσαμε να παραλείψουμε από αυτό το αφιέρωμα τη διάσημη φράση "Σαν το σκύλο με τη γάτα"?! Είναι μια φράση εξίσου δημοφιλής στη χώρα μας, όσο και στις ισπανόφωνες χώρες. Περιγράφει, φυσικά, τη σχέση δυο ανθρώπων που συνεχώς διαφωνούν, δεν ταιριάζουν και βρίσκονται σε διαρκείς συγκρούσεις. Περίπου όπως η πλειοψηφία των σκύλων, που αντιπαθούν τις γάτες και το αντίστροφο, με αποτέλεσμα πολύ συχνά λυσσαλέους καυγάδες και επιθέσεις μεταξύ των δυο ειδών.
8. ERES UN PERRO
Όταν σου λένε ότι "είσαι σκύλος", ακόμα κι αν τα ζώα σου είναι προσφιλή, δεν σε κολακεύουν. Αυτό το ρητό σχετίζεται με την πιο τεμπέλικη και αργοκίνητη πλευρά των πιστών μας συντρόφων.
Ποιος δεν έχει ζηλέψει κατά καιρούς την ευχάριστη αδράνεια και ανεμελιά που απολαμβάνουν τα περισσότερα οικιακά σκυλιά όλη την ημέρα; Υπάρχει συνήθως κάποιος στον περίγυρό μας που μέρα και νύχτα κοιμάται ή "αράζει" αδρανής. Αυτήν ακριβώς την τεμπελιά εννοούμε όταν λέμε πως κάποιος "είναι σκύλος". Γνωρίζετε κάποιον που είναι έτσι??
9. A OTRO PERRO CON ESTE HUESO
Αυτή δεν είναι μια από τις γνωστές εκφράσεις με το σκύλο στα Ισπανικά, όμως έχει το ενδιαφέρον της. "Σε άλλο σκύλο με αυτό το κόκκαλο", σημαίνει "Σε εμένα δεν περνάνε αυτά τα κόλπα", "Δε με ξεγελάς εμένα έτσι", "Σε μένα μην τα πουλάς αυτά". Η έκφραση αντλείται βεβαίως από την αφέλεια των σκύλων που, στη διάρκεια του παιχνιδιού μπορούν με απότομες κινήσεις να ξεγελαστούν ότι το αφεντικό κρατάει ένα κόκκαλο, ενώ δεν ισχύει, ή ότι τους έχει πετάξει ένα αντικείμενο, ενώ ακόμα βρίσκεται στα χέρια του. Εξ ου και "σε άλλο σκύλο αυτά", γιατί εγώ (ο ομιλών) δεν ξεγελιέμαι τόσο εύκολα από τα κόλπα σου (του παραλήπτη της φράσης).
10. LOS MISMOS PERROS CON DISTINTOS COLLARES
"Οι ίδιοι σκύλοι με διαφορετικά κολλάρα", μια φράση εύκολη στην κατανόηση...
Χαρακτηρίζει ανθρώπους, αντικείμενα ή καταστάσεις που εμφανίζονται αλλαγμένα ή παριστάνουν κάτι που δεν ήταν παλιά, ενώ στην ουσία τους παραμένουν ίδια.
Μια τέτοια φράση θα μπορούσε να ειπωθεί σε μεγάλη ποικιλία περιστάσεων, από έναν εραστή που θέλει να ξανακερδίσει την αγαπημένη που έχασε προσποιούμενος πως έχει αλλάξει, μέχρι τη διαδοχή πολιτικών στην εξουσία, που, αν και δεσμεύονται στα λόγια για αλλαγές των πραγμάτων προς το καλύτερο, και παρουσιάζουν μια ταυτότητα διαφορετική από τους αντιπάλους, τελικά μετά την εκλογή τους διατηρούν στην ουσία την ίδια στάση με τους υπολοίπους.
Comments